หากครอบครัวใดมีสมาชิกในครอบครัวที่ติดยาเสพติด คงปฏิเสธไม่ได้ว่าสมาชิกทุกคนในครอบครัวย่อมต้องเผชิญความทุกข์ใจไปด้วยไม่มากก็น้อย บางครอบครัวถึงขั้นเกิดการบาดหมาง ไม่ไว้วางใจ และหมางเมินต่อกัน แนวทางครอบครัวบำบัด จึงเป็นวิธีหนึ่งที่จะช่วยบรรเทาทุกข์ให้กับทั้งครอบครัวควบคุ่ไปกับการบำบัดยาเสพติดให้กับผู้ที่เข้ารับการบำบัดไปพร้อม ๆ กัน ทั้งนี้งานวิจัยจากหลากหลายแหล่งได้พิสูจน์ให้เห็นแล้วว่า หากสมาชิกทุกคนในครอบครัวพร้อมใจให้ความร่วมมือในกระบวนการบำบัดยาเสพติด จะช่วยสนับสนุนให้ผู้เข้ารับการบำบัดสามารถดำรงชีวิตโดยไม่พึ่งพายาเสพติดได้ในระยะยาว
ภาวะเสพติดเป็นโรคของครอบครัว
การเรียกภาวะเสพติดว่าเป็นโรคของครอบครัวดูจะไม่ผิดนัก ทั้งนี้ไม่ได้หมายความจะกล่าวโทษว่าครอบครัวมีส่วนทำให้สมาชิกในบ้านติดยาเสพติด แต่หมายถึง การที่สมาชิกในครอบครัวทั้งหมดจะได้รับผลกระทบจากการติดยาเสพติดร่วมด้วย เนื่องจากสมาชิกในครอบครัวย่อมมีปฏิสัมพันธ์ต่อกันไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง และเมื่ออาการติดยาเสพติดรุนแรงมากยิ่งขึ้น ความทุกข์ใจและความวุ่นวายก็มักจะทวีคูณมากขึ้นตาม จนในที่สุดทั้งครอบครัวอาจเกิดอาการสิ้นหวังจากปัญหาต่าง ๆ ที่ตามมารุมเร้า เช่น
- ปัญหาสุขภาพจิต
- ปัญหาด้านการเงิน
- ปัญหาด้านข้อกฎหมายต่าง ๆ
- ปัญหาความรุนแรง
ดังนั้นสมาชิกทั้งครอบครัวจึงต้องการการเยียวยาด้วยเช่นกัน รวมถึงต้องมีความรู้ ความเข้าใจต่อภาวะของโรค และมีส่วนร่วมในกระบวนการบำบัดยาเสพติดด้วย เพื่อความยั่งยืนในการบำบัด หลังจากที่ความสัมพันธ์ในครอบครัวเกิดรอยร้าวและความไว้วางใจต่อกันได้ถูกทำลายลงไปแล้ว
ครอบครัวบำบัดเป็นหัวใจของการบำบัดยาเสพติดอย่างยั่งยืน
งานวิจัยจากมหาวิทยาลัยเคมบริดจ์ได้สนับสนุนว่า ครอบครัวเป็นปัจจัยสำคัญที่จะช่วยให้ผลการบำบัดยาเสพติดประสบความสำเร็จได้อย่างยั่งยืน ดังนั้นเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพของกระบวนการบำบัดยาเสพติด แพทย์และนักจิตบำบัดจึงจำเป็นที่จะต้องจัดกระบวนการให้ความรู้ ให้คำปรึกษา และวางแผนร่วมกับทางครอบครัวด้วย กระบวนการให้ความรู้และเสริมสร้างความเข้าใจจะทำให้สมาชิกในครอบครัวแต่ละคนได้เรียนรู้บทบาทในการสนับสนุนผู้ที่เข้ารับการบำบัดอย่างถูกต้อง เหมาะสม เช่น
- เข้าใจภาวะการเสพติดว่าเป็นโรคเรื้องรังชนิดหนึ่ง
- เข้าใจกระบวนการบำบัดยาเสพติด
- สมาชิกในครอบครัวจะดูแลสุขภาพกายและใจของตนอย่างไร
- สมาชิกในครอบครัวจะสนับสนุนผู้เข้ารับการบำบัดอย่างไร
- สมาชิกในครอบครัวจะประสานรอยร้าวและสร้างความไว้วางใจขึ้นมาอีกครั้งอย่างไร
- สมาชิกในครอบครัวจะสร้างขอบเขตและอยู่ร่วมกันด้วยความเคารพอย่างไร
- สมาชิกในครอบครัวจะสื่อสารกันอย่างไร
ประโยชน์ของครอบครัวบำบัด
การส่วนร่วมของครอบครัวในการกำหนดเป้าหมายการบำบัดยาเสพติดร่วมกัน มีส่วนสำคัญเป็นอย่างมากที่จะช่วยสนับสนุนกระบวนการบำบัดยาเสพติดให้เกิดประสิทธิผล อย่างไรก็ดี ทั้งหมดนี้ขึ้นอยู่กับโครงสร้างของแต่ละครอบครัวด้วย แนวทางครอบครัวบำบัดมีประโยชน์เป็นอย่างมาก เช่น
ลดความเสี่ยงในการกลับไปใช้ซ้ำ
ผู้เข้ารับการบำบัดที่มีกลไกสนับสนุนจากครอบครัว จะมีความเสี่ยงต่ำในการกลับไปใช้ยาเสพติดซ้ำ เนื่องจากสมาชิกทุกคนในครอบครัวมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโรค อาการ ปัจจัยกระตุ้น วิธีการรับมือ และเข้าใจขั้นตอนกระบวนการบำบัด แรงสนับสนุนจากครอบครัวจะช่วยให้ผู้เข้ารับการบำบัดรู้สึกปลอดภัย มีที่พึ่ง และกล้าเปิดใจเมื่อเผชิญปัญหาที่อาจกระตุ้นให้กลับไปใช้ยาซ้ำ นำไปสู่การร่วมมือกันหาทางรับมือกับปัญหา
มีความรู้เกี่ยวกับโรคสองติดยาและกระบวนการบำบัดยาเสพติด
สถานบำบัดยาเสพติดหลายแห่ง เช่น เดอะวอร์ม รีแฮบ (The Warmth Rehab) มีแนวทางการรักษาที่เน้นให้ความสำคัญกับครอบครัวบำบัด เนื่องจากผู้คนในสังคมไทยยังมีความเข้าใจผิดเป็นอย่างมากเกี่ยวกับภาวะการเสพติด ทั้งนี้ครอบครัวจะได้เรียนรู้ว่าการเสพติดคือโรคทางสมองชนิดหนึ่ง อะไรคือสาเหตุของการเสพติด ปัจจัยกระตุ้น และบทบาทของสมาชิกในครอบครัว และที่สำคัญที่สุดคือสมาชิกในครอบครัวจะได้เรียนรู้เรื่องการเยียวยาจิตใจทั้งของตัวเอง และของผู้เข้ารับการบำบัด
สร้างความหวังและกำลังใจ
เมื่อครอบครัวเข้ามามีส่วนร่วม ทำให้ผู้เข้ารับการบำบัดรู้สึกอุ่นใจ และรับรู้ได้ถึงความรักและแรงสนับสนุนจากคนรอบตัว สิ่งนี้จะทำให้เขามีกำลังใจและมีความเข้มแข็งในการดำรงชีวิตโดยปราศจากยาเสพติด แม้จะเจอปัจจัยกระตุ้นจากภายนอก และเมื่อทั้งครอบครัวได้เรียนรู้บทบาทในการสนับสนุนซึ่งกันและกัน จะมีส่วนเสริมพลังใจให้ผู้เข้ารับการบำบัดรู้สึกว่าเขามีความหวัง
เยียวยาความสัมพันธ์ของครอบครัว
ครอบครัวบำบัดเป็นหนึ่งในกระบวนการบำบัดที่ไม่ควรถูกมองข้าม เนื่องจากมันส่งผลดีเป็นอย่างมากในการเยียวยาความสัมพันธ์ของคนในครอบครัว ช่วยประสานรอยร้าวที่เคยเกิดขึ้นในอดีตซึ่งเกิดจากพฤติกรรมอันไม่พึงประสงค์ เช่น การโกหก ขโมยของ นำไปสู่ภาวะความตึงเครียดทางอารมณ์ ทั้งความเสียใจ ความโกรธ ความเครียด การเสียความรู้สึก หทดศรัทธา และหมดความไว้เนื้อเชื่อใจ กระบวนการครอบครัวบำบัดจะค่อยๆช่วยประสารรอบร้าว อีกทั้งยังช่วยให้ผู้เข้ารับการบำบัดสามารถเดินอยู่บนเส้นทางการใช้ชีวิตโดยปราศจากยาเสพติดได้ในระยะยาว
โปรแกรมเลิกเหล้า เลิกยา ที่เน้นแนวทางครอบครัวบำบัด
ทั้งนี้ไม่ใช่สถานบำบัดยาเสพติดทั้งหมดที่จะคำนึงถึงแนวทางครอบครัวบำบัด หรือมีโปรแกรมครอบครัวบำบัดที่เข้มข้นโดยเฉพาะ หากคุณกำลังมองหาสถานบำบัดยาเสพติดเอกชน คุณควรจะคำนึงถึงปัจจัยเหล่านี้ด้วย เช่น
- มีการจัดกระบวนการให้ความรู้กับครอบครัวไหม อย่างไร
- ในระหว่างกระบวนการบำบัด มีการให้คำปรึกษาครอบครัวด้วยไหม
- โปรแกรมการบำบัดยาเสพติดสนับสนุนให้ครอบครัวมีส่วนร่วมไหม
- ครอบครัวสามารถติดต่อ และเข้าถึงเจ้าหน้าที่ได้สะดวกหรือไม่
เดอะวอร์ม รีแฮบ เป็นสถานฟื้นฟูที่ก่อตั้งโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านการบำบัดยาเสพติดโดยเฉพาะ เรามีทีมงานผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางที่หลากหลาย และมีกระบวนการบำบัด รวมถึงโปรแกรมครอบครัวบำบัดที่ใกล้ชิดและเข้มข้น ได้รับการรับรองจากกระทรวงสาธารณสุข ที่นี่ผู้เข้ารับการบำบัดจะอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ปลอดภัย ช่วยผลักดันให้สามารถยอมรับตัวเอง และรู้สึกอุ่นใจที่จะเปิดเผยเรื่องราวในใจทั้งหมด โดยไม่ต้องกลัวว่าจะถูกตีตรา
หากคุณหรือคนที่คุณรักต้องการคำปรึกษาและการดูแลจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านสมองติดยา เดอะวอร์ม รีแฮบ พร้อมให้คำปรึกษา และประคับประคองให้คุณเลิกยาได้สำเร็จ
